مطابق سنتی كه از اوایل قرن بیستم بنا نهاده شد، رییسان جمهور آمریكا هر سال اواخر دی ماه یا اوایل بهمن ماه، در نشست مشترك كنگره حاضر می شوند و به بیان دستاوردها و طرح های خود می پردازند.

از آنجایی كه به ندرت پیش می آید نمایندگان دو مجلس، رییس جمهور و اعضای هیات دولت، اعضای دیوان عالی كشور و اعضای ستاد مشترك ارتش در یكجا جمع شوند، سخنرانی سالانه، معمولا به طور مستقیم و گسترده از سوی رسانه های آمریكایی پوشش داده می شود و این فرصتی مغتنم را در اختیار رییس جمهور ایالات متحده می گذارد تا تریبون سخنرانی را به عرصه ای تبلیغاتی برای خود و حزبش تبدیل كند.

بارك اوباما نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. هرچند بسیاری از وعده های سال های پیش وی از این تریبون، مانند اصلاح قانون مهاجرت یا ملاقات ماهانه با رهبران دو حزب در مجالس سنا و نمایندگان، در حد شعار تبلیغاتی باقی ماند.

مهمترین وعده های سال گذشته وی، شامل حذف یارانه به شركت های نفتی، جایگزینی قانون آموزش و پرورش جرج بوش (موسوم به هیچ كودكی رها نمی شود) با لایحه ای بهتر، ایجاد نظام دایمی اعتبار مالیاتی برای شهریه های دانشگاهی، تكرار وعده اصلاح قانون مهاجرت و اصلاح نظام مالیاتی آمریكا نیز تاكنون به نتیجه نرسیده است.

افزون بر این، گروهی دیگر از وعده های سال پیش اوباما آنقدر كلی و بی سر و ته بود كه اصولا نمی توان به سادگی آنها را پیگیری و ارزیابی كرد؛ وعده هایی نظیر تعهد به تحقیق و توسعه و انرژی های پاك، تربیت معلم برای آموزش علوم، فن آوری و ریاضیات (!)، تشویق فن آوری قطارهای پرسرعت، و تلاش برای سرمایه گذاری بیشتر در زیرساخت ها.

همه این وعده های انجام نشده، در كنار وعده هایی كه خارج از سخنرانی سالانه كنگره داده شده بود، مانند بستن زندان گوانتانامو، كاهش آلودگی های كربنی و... به كم شدن محبوبیت رییس جمهور نزد افكار عمومی آمریكا انجامید. بطوری كه حمایت عمومی از باراك اوباما، از 65 درصد در 21 ژانویه 2009 به تنها 46 درصد در 21 ژانویه 2012 تنزل یافت. (نظرسنجی موسسه راسموسن)

اما امسال سخنرانی رییس جمهور آمریكا با رویدادهای مشابه پیشین فرقی اساسی داشت. امسال انتخابات ریاست جمهوری آمریكا برگزار می شود و همزمان تكلیف همه كرسی های مجلس نمایندگان و تعدادی از كرسی های مجلس سنا و فرمانداری های ایالات متحده نیز تعیین خواهد شد. بنابراین سخنرانی امسال اوباما، علاوه بر تكرار وعده های قدیمی، به گونه ای تنظیم شده بود كه تصویر یك مدیر قوی، مبارز و شایسته انتخاب مجدد را در ذهن شنونده ایجاد كند.

استفاده پی در پی از جملاتی با عبارت 'من خواهم كرد' و 'من هرگز نخواهم كرد'، شاخص سخنرانی امسال باراك اوباما بود كه دقیقا به منظور ایجاد تصویر یك رهبر مبارز و قدرتمند بكار رفت:

• اتحاد كشور بیش از گذشته است، من با هركسی در اینجا كه به این شتاب كمك كند، كار خواهم كرد.

• من با هر تلاشی برای بازگشت به سیاست هایی كه بحران اقتصادی آفرید، مقابله خواهم كرد.

• من به هرجای دنیا خواهم رفت تا برای كالاهای آمریكایی بازار جدید پیدا كنم.

• من وقتی رقیبان مان منصفانه بازی نمی كنند، ساكت نخواهم نشست و یك تماشاچی نخواهم بود.

• طرحی بفرستید كه به آنها فرصتی برای شهروندی داده شود و من بی وقفه آن را امضا خواهم كرد.

• من از قول خود درباره انرژی پاك عقب نخواهم نشست.

• من اجازه نخواهم داد آینده انرژی بادی و خورشیدی و باتری سازی در آلمان و چین رقم بخورد.

• (خطاب به كنگره، درباره وضع استاندارد برای انرژی پاك) شما تا به حال، اقدامی نكردید. امشب من این كار را می كنم!

• من فرمانی صادر می كنم كه جلوی كندی ساخت و سازها را بگیرد.

• من از سیاست محافظت از فرزندانمان در مقابل مسمومیت های جیوه ای ذره ای كوتاه نخواهم آمد.

• من اجازه نمی دهم به روزی برگردیم كه شركت های بیمه، از پوشش بیمه ای شما سر باز می زدند...

• من اجازه نمی دهم به روزی برگردیم كه وال استریت بر اساس قوانین خودش بازی می كرد.

• من به اقدام برای كمك به رشد اقتصادی ادامه خواهم داد.

• (در زمینه سیاست خارجی) من برای رسیدن به هدف، هیچ گزینه ای را از روی میز برنخواهم داشت.

رییس جمهور آمریكا همچنین باور عمومی حاكم بر جامعه آمریكا مبنی بر افول قدرت ایالات متحده در جهان را رد كرد و گفت '... آمریكا به قدرت بازگشته است. هركس چیزی غیر از این به شما گفت، نمی فهمد كه چه می گوید! این پیامی نیست كه ما از رهبران دنیا می گیریم؛ از كسانی كه دوست دارند با ما كار كنند. این احساس مردمی كه در توكیو، برلین، كیپ تاون و ریو زندگی می كنند نیست. در تمام این مناطق، احترام به آمریكا در بالاترین میزان خود طی سال های اخیر است.'

افزون بر این سخنان، رییس جمهور آمریكا سیاست قدیمی دموكرات ها مبنی بر ضرورت افزایش مالیات بر درآمد، به ویژه برای سرمایه داران را تكرار كرد و سپس در چرخشی آشكار كه به سال انتخابات مربوط می شود، سیاست قدیمی جمهوری خواهان برای كاهش دیوان سالاری و كوچكتر شدن دولت را پیش كشید و گفت كه از كنگره خواسته است تا این اختیار را به دولت بدهد.

رییس جمهوری آمریكا در پایان، در خطابه ای احساسی، موضوع قتل اسامه بن لادن را پیش كشید و گرچه در ظاهر به همكاری گروه عملیات و اهمیت همدلی در پیشبرد هدف اشاره كرد، اما این موضوع را به گونه ای مطرح كرد كه در نهایت نشاندهنده قدرت رهبری وی باشد.

در هنگام مطرح كردن قتل اسامه بن لادن، رییس جمهور آمریكا التفاتی هم به رای دهندگان همجنسگرا داشت؛ آنجا كه گفت 'وقتی شما لباس ارتشی بر تن می كنید، مهم نیست كه سیاه هستید یا سفیدپوست، آسیایی یا لاتین، محافظه كار یا لیبرال، ثروتمند یا فقیر، همجنسگرا یا غیرهمجنسگرا (!). در میدان نبرد، شما مراقب نفر كناری خود هستید و در غیراینصورت، عملیات شكست خواهد خورد.'